قاليبافي در كرمان سابقه اي بسيار طولاني دارد. قطعه اي از يك تخته فرش بافته شده دراين شهر كه در موزه حضرت امام رضا عليه السلام در مشهد نگاهداري مي شود بر سابقه اي دست كم درحد پانصد سال بافندگي درزمينه فرش هاي گره دار كرمان شهاد مي دهد. به عقيده سرجان شاردن (SIR JHON CHRDON) بهترين و بزرگ ترين فرش هائي كه به دربارها راه يافتند اكثراً توسط هنرمندان چيره دست اين خطه طراحي و بافته شده بودند. ماركوپولو (MARCO POLO) سیاح معروف ايتاليائي نيز همين عقيده را در سال ۱۳۰۰ ميلادي به هنگام سفر به مشرق زمين در سفرنامه خود ابراز كرده است. و هم اوست كه در جاي ديگر مي گويد كه « ايران سلطان فرش جهان» است.
منحني پيشرفت قالي بافي كرمان نقطه اوج خود را در زمان صفويه و مرحله حضيض خود را در اوايل دوره قاجاريه، يعني زماني كه آقامحمد خان قاجار به سبب مساعدت اهالي كرمان با لطفعلي¬خان دست به كشتار هولناك اهالي آن زد، ثبت كرده است. بعد از اين مرحله منحني مورد بحث به حالت صعود درآمده و بعد از دو تنزل پي در پي كه مرحله هاي گذشتن از نقاط بحراني ديگر چون جنگ جهاني اول و بحران اقتصادي ۱۹۲۹ ميلادي است مسير خود را با سطح توليد قابل¬¬¬ملاحظه¬اي درحال حاضر به صورت صعودي ادامه مي دهد.
در گذشته كرمان يكي ازتوليدكنندگان عمده پارچه های طاق شالي بود كه در اروپا و به ويژه انگلستان معروفيت فراوان و هواخواهان بسيار داشت ولي بعد از آن كه استفاده از پارچه هاي شال از مد افتاد و هم چنين رقابت با پارچه هاي شال باسمه اي ارزان قيمتي كه بافنده هاي انگليسي به بازار مي فرستادند براي بافنده كرماني ديگر مقرون به صرفه نبود از ناچاري تعدادي از آن ها به قالي بافي روي آوردند.
كرمان از اولين شهرهایي است كه شركت هاي خارجي در آن كارگاه قالي بافي تأسيس كرده و صدور فرش را براي رفع نيازمندي هاي بازارهاي غرب از آن شروع كردند. نماينده هاي شركت هاي فرانسوي، ايتاليائي و انگليسي به امر توليد و تجارت قالي كرمان در اواخر قرن گذشته رونق فراوان دادند. سپس نمايندگان تجار امريكائي بودندكه درسال هاي بعد از جنگ جهاني اول به ميدان رقابت آمده و مشتريان پرو پا قرصي براي فرش هاي كرمان گرديدند.
متأسفانه؛ بازار مشتاق و پر تقاضاي امريكا براي فرش كرمان، پي آمد نامساعدي را نيز به همراه آورد و آن شيوع بدبافي و رواج گره هاي جفتي به خاطر به پايان بردن سريع بافت و عرضه سريع آن به بازار بود. عادت نكوهيده اي كه با تأسف در بافنده كرماني باقي ماند و نتيجه آن لطمه اي است كه بر شهرت فرش كرمان وارد آورده است.
يكي از دلايل شهرت قالي پرآوازه كرمان، فراواني نقش ها و طرح هاي جالب آن و استفاده از مجموعه متنوع رنگ هايی است كه با يكديگر در تعادل كامل هستند. طراح كرماني هيچ گاه خود را در چند رنگ و نقش محدود نكرده است. او هميشه سنت شكن بوده و با سرانگشت ماهر و تواناي خود همواره تخيلات نامحدود انساني را به درون فرش كشانیده است. آن زمان كه احساس نمود حاشيه و قاب بر متن فرش قيد است و فشار، آن را از ميان برد و حاشيه را با زمينه يكي كرد و گاه متن را از گل ها و نگاره ها بري ساخت و ترنج را در ميان زمينه اي ساده جاي داد و طرح قالي هاي كف ساده را انداخت. خلاصه كلام نوآوري ها و بدعت هايش سبب شد كه از رقيب ديرين خود كاشان كه در بافت فرش هاي نفيس و زيبا سابقه اي طولاني و شهرتي بي نظير داشت تا حدودي پيشي گيرد و عمده دليل آن نيز اين بود كه بافنده كاشاني طرح و رنگ محدودتري بافته بود.
در اينجا بي مناسبت نيست كه از دو بافنده بسيار معروف و قديمي كرمان به نام هاي استاد حسين و استاد قاسم كرماني كه طرح هاي نقاشان قديمي را با مهارت و چيره دستي بر روي دارهاي قالي آوردند و فرش هاي نفيسي را از خود جاي گذاشتند يادی کنیم.
طرح هاي معروفي كه در كارگاه هاي قالي بافي كرمان بافته مي شود عبارتند از: شاه عباسي لچك و ترنج، بُته اي، اسليمي لچك و ترنج، شاه عباسي و طُره اي، شكارگاه، گوبلن يا كومه اي، گلدار سرتاسري، درختي سبزيكار، قاب قرآني، بند اسليمي، منظره بافي و چهره بافي و ...
نزديك صد سال قبل بود كه كار چهره بافي در كارگاه هاي بافندگي كرمان رونق گرفت و از اين زمان به بعد هنرمندان كرماني با استادي تمام تصاويري از شخصيت هاي مذهبي وتاريخي و سياسي را بر روي فرش هاي خود نقش نمودند.
پشمي كه در قالي بافي كرمان مصرف مي شود از منابع محلي و مقداري نيز از استان هاي خراسان و كرمانشاهان تأمين مي شود. مهم ترين مراكز توليد پشم اين استان عبارتند از : رفسنجان، بم، جيرفت و نواحي اطراف شهر كرمان.
فرش هاي كرمان دو پوده و گاه سه پوده بوده و با گره هاي فارسي بافته مي شوند. رواج گره هاي جفتي و بدتر از آن بي گره بافي (كمانشي) و بي سليقگي برخي از بافنده هایي كه فرش هاي كم دوام، با حاشيه هاي كج وكوله و موج دار و شيرازه هاي زشت به بازار مي فرستند باعث عقب-افتادگي فرش خوش سابقه كرمان در بازارهاي جهاني شده است. اين روزها كشور چين با تقليد استادانه اي از نقشه هاي قديمي و جالب كرمان و هم چنين نائين، فرش هايي با بافت بسيار شسته رفته با پشم هاي مرغوب و رنگ هاي درخشان شايد با استفاده از تكنيكي هاي كامپيوتري به بازارهاي غرب مي فرستند كه تهديدي است بسيار جدي براي تجارت و آينده فرش كرمان.
تجارت اين نوع فرش در ابتدا آن چنان پردرآمد مي شود كه يكي از تجار كليمي ايتاليا بر آن نام بركانا (BERKANA) را كه در زبان عبري به گونه اي معني بركت خدا را مي دهد مي نهد.
از نظر كيفيت و ظرافت بافت، غير از فرش هاي سفارشي در كرمان چهار نوع فرش بافته مي شود كه آن ها را با شماره هاي دو تائي ۳۵/۷۰ و ۴۰/۸۰ و ۴۵/۹۰ و ۵۰/۱۰۰ در بازار ميشناسند. تفسير اين شماره هاي دو گانه چنين است كه ارقام ۷۰ و ۸۰ و ۹۰ و ۱۰۰ نماينده تعداد تارهاي فرش در ۷ سانتي متر عرض و رقم هاي ۳۵ و ۴۰ و ۴۵ و۵۰ معرف تعداد رديف هاي گره در ۷ سانتي متر طول فرش مي باشند و از آن جائي كه هر گره دو نخ از تارهاي فرش را در بر مي گيرد پس مي¬توان گفت فرش ۳۵/۷۰ به معني ۳۵×۳۵ گره در ۴۹ سانتي متر مربع و فرش ۴۰/۸۰ به معني ۴۰×۴۰ گره در ۴۹ سانتي متر مربع خواهد بود و همين طور الي آخر. براساس اين طبقه بندي تعداد گره هاي گروه هاي چهارگانه در هر دسي متر مربع تقريباً به قرار زير خواهند بود.
گروه اول ۳۵/۷۰ تعداد گره ۲۵۰۰
گروه دوم ۴۰/۸۰ تعداد گره ۳۲۶۰
گروه سوم ۴۵/۹۰ تعداد گره ۴۱۳۰
گروه چهارم ۵۰/۱۰۰ تعداد گره ۵۱۰۰
آب منطقه كرمان داراي خواص شيميائي خاص و مناسبي براي استفاده در رنگرزي است و نتيجه كار رنگرزان با استفاده از اين آب بسيار درخشان است.
رنگ هاي به كار رفته در قالي هاي كرمان بسيار متنوع بوده و تعداد آن ها در هر فرش رقمي بين ۱۵ تا ۳۰ رنگ و بيشتر در زمينه هاي لاكي، آبي سرمه اي، سبز روشن، فيروزه اي، صورتي، نارنجي، بژ و ساير رنگ هاي كلاسيك مي باشند. اكثر اين رنگ ها كه تا گذشته نزديك دركارگاه-هاي رنگرزي براي مصارف شال بافي و قالي بافي به كار مي رفتند از سري رنگ هاي طبيعي بودند. ولي در سال هاي بعد از جنگ جهاني دوم مقداري رنگ هاي جوهري به كارگاه هاي رنگرزي آن راه يافت ولي با وجود اين به طور كلي مي توان گفت جز در موارد معدود، پشم هاي مصرفي در قالي بافي كرمان همواره با رنگ هاي طبيعي و رنگ هاي شيميائي با ثبات رنگ مي شوند.
فرش راور
راور شهرك كوچكي است در حاشيه كوير لوت با توليداتي نه چندان زياد از لحاظ كميت ولي بسيار با اهميت از جهت كيفيت. فرش هاي آن در بازارهاي داخل و خارج از شهرت بي مانندي بهره¬مند هستند، به گونه اي كه فرش هاي مرغوب و استثنائي كرمان را به نام«راور كرمان » مي شناسند.
انواع فرش در مناطق ایران:
فرش آران و بیدگل
فرش بختیاری
فرش عشایری
فرش جوشقان
فرش اصفهان
فرش کرمان
فرش کاشان
بهترین قالیشویی و مبلشویی در تهران
برای اطلاعات بیشتر کلیک کنیدقالیشویی ، مبل شویی ، موکت شویی ، خشک شویی
